Czym jest i do czego służy scoring kredytowy?
Wiele przedsiębiorstw chcąc się rozwijać lub wesprzeć swój budżet przeznaczony na bieżące inwestycje decyduje się na zaciągnięcie kredytu. Pozyskane w ten sposób środki znacznie ułatwiają realizację zarówno bieżących, jak i przyszłych celów biznesowych. Oczywiście instytucje bankowe, które udzielają kredytów w takich sytuacjach muszą ocenić wiarygodność ubiegających się o niego jednostek (zarówno przedsiębiorstw, jak i osób fizycznych ). Służy do tego właśnie scoring kredytowy. Doboru cech podlegających ocenie dokonuje się, korzystając z narzędzi statystycznych natomiast ocena, którą uzyskujemy zwykle ma ostateczny charakter.
Maksymalnie upraszczając pojęcie scoringu kredytowego jego istotę stanowi dookreślenie kredytowej wiarygodności Klienta poprzez zestawienie z tymi Klientami, którzy już otrzymali kredyt. Stosując skalę punktową ocenia się, w jakim stopniu specyfika pożyczkobiorcy jest podobna do tych Klientów, którzy w terminie spłacali otrzymaną pożyczkę. Im większe podobieństwo, tym wyższa ocena.
Rodzaje scoringu kredytowego
Istnieje kilka głównych rodzajów scoringu kredytowego, czyli:
- scoring aplikacyjny – tutaj punkty przyznawane są na podstawie danych osobistych i majątkowych, które są określane w karcie scoringowej; po zsumowaniu są one miarą oceny ryzyka kredytobiorcy;
- scoring behawioralny – ten rodzaj polega na przyznawaniu wnioskodawcy punktów na podstawie analizy dotychczasowej obsługi produktów finansowych, oczywiście jeśli tego rodzaju dane są dostępne;
- scoring kredytowy – jest stosowany głównie przez banki, ale również niektóre inne instytucje niefinansowe, takie jak na przykład operatorzy sieci komórkowych przy sprzedaży telefonów z abonamentem. W takim przypadku Klient otrzymuje stosunkowo kosztowny telefon za darmo lub za minimalną cenę (na przykład 1 zł) kosztem wyższej kwoty miesięcznej abonamentu – nazwać to więc można swoistą formą kredytu.
Czy każda firma indywidualnie przygotowuje scoring kredytowy?
Jest to zbyt czasochłonny i wymagający odpowiedniej dokładności proces, aby zajmowała się im indywidualnie każda z firm. Wymagałby on przeznaczenia dodatkowych zasobów ludzkich, co generowałoby zdecydowanie za wysokie koszty. Z tego względu przygotowaniem scoringów kredytowych zajmują się również wyspecjalizowane firmy, czyli tak zwane biura kredytowe. Korzystają one z danych dotyczących sposobu korzystania przez Klientów z różnych, oferowanych przez banki produktów finansowych.
Wyliczanie scoringu kredytowego Klienta detalicznego
Aby usprawnić cały proces analizy danych uzyskanych od Klienta detalicznego, a tym samym procedurę kredytową stosowana jest tak zwana karta aplikacyjna. Narzędzie to wykorzystuje metody statystyczne, a poszczególnym z góry określonym cechom Klienta przyznawane są punkty, oczywiście według odpowiednio przygotowanej i ujednoliconej skali (tak zwane wag).
Wśród analizowanych i branych pod uwagę przy udzielaniu kredytu czynników, znajdują się przede wszystkim:
- zawód kredytobiorcy,
- jego wykształcenie,
- aktualny status mieszkaniowy,
- konkretną dzielnicę zamieszkiwaną przez kredytobiorcę,
- czas zamieszkania pod aktualnym adresem,
- wysokość miesięcznych dochodów kredytobiorcy,
- posiadanie przez niego telefonu,
- stan cywilny oraz wiek,
- liczbę osób będących na utrzymaniu kredytobiorcy,
- rachunki bankowe, które posiada,
- referencje bankowe,
- posiadanie ubezpieczenia na życie,
- posiadanie samochodu,
- posiadane karty płatnicze,
- okres zatrudnienia w tym samym przedsiębiorstwie,
- okres zatrudnienia na aktualnym stanowisku pracy,
- okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy.
Po analizie wyżej wymienionych czynników bank zajmuje się obliczeniem tak zwanego punktu odcięcia (z ang. cut off score). Stanowi on dolny próg przyznania kredytu. Klienci, których uzyskana punktacja była niższa otrzymują decyzję odmowną w kwestii udzielenia kredytu. Natomiast ci, których wynik znacząco zbliżył się do punktu odcięcia będą zmuszone do ubiegania się o niższą kwotę kredytu lub przedstawienie jego lepszego zabezpieczenia.
W zdecydowanie bardziej rozwiniętej oraz efektywnej formie budowany jest (na przykład za pomocą regresji logistycznej lub metod eksploracji danych) model statystyczny, który ma na celu prognozę prawdopodobieństwo niespłacenia kredytu.
Podsumowując jest to metoda stosowana najczęściej w przypadku kredytów mieszkaniowych i konsumpcyjnych. Pozwala ona przede wszystkim na znaczące skrócenie procedury związanej z udzielaniem przez instytucję finansową kredytu, jak również umożliwia ograniczenie ryzyka kredytowego ponoszonego przez banki.
Do czego jeszcze stosowany jest scoring kredytowy?
Ocena punktowa kredytobiorców jest stosowana nie tylko w przypadku konieczności podjęcia decyzji o udzieleniu lub odmowie kredytu. Kredytodawca używa także scoringu kredytowego w celu ustalenia konkretnej ceny danego kredytu, czyli po prostu marży. Nazywane to jest tak zwaną wyceną produktu opartą na ryzyku (z angielskiego risk - based pricing).
Użyteczność zastosowania scoringu kredytowego.
Podsumowując wyżej wymienione czynniki scoring kredytowy, dzięki zastosowaniu ujednoliconej skali i sposobu jego obliczania, stanowi niezwykle przydatne narzędzie. Maksymalnie ogranicza on ryzyko banków i innych instytucji finansowych przy udzielaniu różnego rodzaju kredytów, zarówno dla firm, jak i osób fizycznych.
Podziel się z innymi
Udostępnij nasze treści na swoich profilach