Rośnie udział kobiet na kierowniczych stanowiskach, jednak tempo zmian pozostaje zbyt wolne i niewystarczające.

W ostatnim badaniu z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet firma Dun & Bradstreet przeanalizowała dane z 17 krajów dotyczących obecności kobiet na kierowniczych stanowiskach, jednocześnie zwracając uwagę na zachodzące zmiany i trendy gospodarcze.

W ostatnich latach – nie tylko z powodu pandemii COVID-19 – doszło do znaczących zmian w strukturach firm. Tradycyjne modele biznesowe zostały zastąpione bardziej elastycznymi i miękkimi strukturami, a zwiększona różnorodność, także w kontekście płci na szczeblu menadżerskim przynosi firmom wiele korzyści.

Ostatnie badanie Dun & Bradstreet „Kobiety w biznesie 2023” pokazuje, że – w Polsce kobiety zajmują zaledwie 17 proc. kluczowych stanowisk w firmach, względem 83 proc. w przypadku mężczyzn. Jednocześnie twarde dane udowadniają, że liczba firm, w których na stanowiskach kierowniczych są wyłącznie mężczyźni, w ostatnich pięciu latach systematycznie spada, a kobiety coraz częściej awansują w strukturach firm, choć powoli.

Poza czysto procentowymi wskaźnikami obecności kobiet na kierowniczych stanowiskach w Stanach Zjednoczonych i szesnastu innych krajach Europy, analizie poddano również udział kobiet w zarządach firm według ich wielkości, branż, sytuacji finansowej, a także polityki ESG (ang. Environmental Social Governance) czyli korelacji ze środowiskiem naturalnym, społeczeństwem i szeroko rozumianym ładem korporacyjnym.

Obecnie w firmach objętych badaniem w Polsce, udział kobiet na stanowiskach kierowniczych rośnie wprost proporcjonalnie do ich wielkości. Zaledwie 2,1 proc. dużych firm w Polsce, zatrudniających ponad 250 pracowników ma 100 proc. obsadę kobiet na kluczowych stanowiskach. W przypadku dużych firm z rocznym przychodem powyżej 50 mln EURO odsetek ten wynosi 8,3 proc., w spółkach średnich zatrudniających od 50 do 250 pracowników to 9 proc. i w firmach małych z zatrudnieniem do 50 pracowników – 14,5 proc.  Równolegle stwierdza się, że duże firmy w Polsce są najbardziej zróżnicowane pod względem płci, a ich struktura pod tym względem jest najbardziej różnorodna. W przeciwieństwie do tych najmniejszych spółek cechujących się skrajnością i polaryzacją, gdzie najwięcej jest firm w pełni kobiecych i męskich.

„Ostatnie trzy lata w pewnym sensie przyczyniły się do zmiany sposobu myślenia i organizacji pracy. Wchodzący na rynek młodzi ludzie de facto wymusili na pracodawcach bardziej elastyczne formy zatrudnienia, a pandemia te zmiany nie tylko pogłębiła, ale przede wszystkim usankcjonowała. Wraz ze zmianami modelu i organizacji pracy przyszły kolejne – strukturalne i te odnoszące się do zarządzania różnorodnością” — powiedziała Susan McKay, dyrektor ds. marketingu międzynarodowego w firmie Dun & Bradstreet. Dodając, że: „w Dun & Bradstreet nadal będziemy monitorować zachodzące zmiany na rynku”.

W raporcie „Kobiety w biznesie 2023” skupiono także uwagę na kwestiach korelacji i współzależności między zarządzaną przez kobietę firmą a interesem związanym z ochroną środowiska naturalnego, sprawami społecznymi i szeroko rozumianym ładem korporacyjnym (ESG). Postawiono pytania, a odpowiedzi poparto badaniami, danymi i faktami odnoszącymi się do określenia kobiecych branż, sposobu zarządzania zasobami ludzkimi czy wyniku finansowego firmy.

Co ciekawe, firmy kierowane przez kobiety cechują się znacznie większą wrażliwością na sprawy społeczne niż te kierowane przez mężczyzn. W Polsce, aż 58,1 proc. firm zarządzanych przez Panie jest pozytywne nastawiona do wszelkich zasady, normy i wartości związanych z ESG, a 46,5 proc. wdrożyło w życie te wartości. W tym przede wszystkim odpowiedzialność społeczną, prawa akcjonariuszy, przejrzystość i transparentność biznesową czy ład korporacyjny. Ta tendencja nie ogranicza się wyłącznie to polskich firm, ale jest również mocno uwypuklona w równym stopniu we wszystkich krajach ujętych w badaniu.

Badanie pokazało, że kobiety od lat dominują w usługach. To przede wszystkim zakłady fryzjerskie i kosmetyczne. Przeróbki odzieży, poprawki krawieckie, moda i odzież. Kobiety zarządzają solariami, salonami piękności, masażu mającemu na celu poprawę samopoczucia i terapii leczniczych. Prowadzą działalność klubów i obiektów służących poprawie kondycji fizycznej, a także lecznice weterynaryjne. Polki swoja przyszłość wiążą z działalnością związaną z doradztwem finansowym i ubezpieczeniem, opieki zdrowotnej, obsługi biur, a także działalnością prawniczą, rachunkowo – księgową i doradztwem podatkowym. Jednocześnie należy zauważyć, że nawet, w tych 10 branżach uznawanych jako „kobiece”, firmy kierowane przez mężczyzn nadal stanowią większość.

Analizie poddano także ostatnio dostępne dane finansowe firm, w których kluczowe stanowiska zajmują kobiety. Dane porównano z ich męskimi odpowiednikami. Wyniki w większości przypadków są porównywalne. Twarde dane liczbowe udowadniają, że płeć osób zarządzających nie ma żadnego przełożenia na finansowy status firmy. Tym samym nie można w sposób jednoznaczny stwierdzić, że to właśnie firmy kierowane przez kobiety lepiej lub gorzej poradziły sobie w trudnym czasie dla przedsiębiorców. Jednocześnie 5,6 proc. firm kierowanych przez kobiety wykazało mniejszy spadek liczby pracowników w 2022 roku.

Metodologia:

W ramach badań nad raportem „Kobiety w biznesie 2023” poddaliśmy analizie tylko te firmy, w których w sposób jasny i klarowny pokazana jest struktura własnościowa i kierownicza. Z tego powodu w z analizy zostały wyłączone mikroprzedsiębiorstwa. Źródłem danych jest baza danych Dun & Bradstreet.

Analizie poddano okres od 2018 do końca 2022 roku. Na potrzeby badania, za przedsiębiorstwo z dominującą rolą kobiet uznaje się takie, w którym odsetek kobiet na stanowiskach kierowniczych kształtuje się powyżej 51 proc. Za kierownicze stanowisko uznaje się takie, które zostało wyszczególnione w zależności od formy prawnej w oficjalnym rejestrze firmy.

Pobierz raport